Nowadays obesity is one of the biggest worldwide problem. The predominant factor that may result in obesity is an excesive amount of energy and low physical activity. At the present time there are two overwhelming methods to fight obesity- conservative treatment and bariatric surgery. The second one is regarded as the most effective way to reduce body weight of the people suffering from the morbid obesity. Surgical treatment can only be efficient when it is followed by introducing dietary indications, both before and after the surgery. The bariatric patients have to be monitored by medical staff including the dietician to help them change eating habits. The dietician’s support is also crucial to avoid nutrient deficiency and digestive system ailments.

obesity; bariatric surgery; diet; supplementation

Krotki MA. Rola dietetyka w opiece nad chorymi poddawanymi operacjom bariatrycznym. Post Nauk Med 2015; 9: 667-672.

Jarosz M, Rychlik E. Otyłość wyzwaniem zdrowotnym i cywilizacyjnym. Post Nauk Med 2011; 9: 712-717.

Szczęsny W, Gniłka W, Dąbrowiecki S, Reśliński A. Rola chirurgii w leczeniu otyłości patologicznej. Co lekarz rodzinny wiedzieć powinien? Nowa Med 2009; 3: 173-177.

O’Brien P. Bariatricsurgery: Mechanisms, indications and outcomes. JGastroenHepatol2010; 25: 1358-1365.

Białkowska M. Otyłość. W: Jarosz M, red. Praktyczny poradnik dietetyki. Wyd. IŻŻ, Warszawa; 2010. P. 310-336.

Ciborowska H, Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa; 2012.

Kalinowski P, Paluszkiewicz R, Krawczyk M. Operacyjne leczenie otyłości- co powinni wiedzieć interniści i lekarze rodzinni. Med. Prakt Gast 2013: 51-63.

Zespół ds. leczenia otyłości u osób dorosłych Polskiego Towarzystwa Dietetyki: Gajewska D, Myszkowska-RyciakJ, Lange E, Gudej S, Pałkowska-Goździk E, Bronkowska M i wsp. Standardy leczenia dietetycznego otyłości prostej u osób dorosłych. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Dietetyki. Dietetyka 2015Wyd. Spec; 8: 5-7.

Białkowska M. Etiopatogeneza otyłości. Post Nauk Med 2011; 9: 765-769.

Wyleżoł M, Matłok M. Chirurgia bariatryczna i metaboliczna- postępy 2011. Med. Prakt Chir 2012; 4: 43-50.

11.Gloy VL, Briel M, Bhatt DL,Kashyap SR, Schauer PR, Mingrone G i wsp: Bariatricsurgery versus non-surgicaltreatment for obesity: a systematicreview and meta-analysis of randomisedcontrolledtrials. BMJ 2013; 347:f5934.

Sjöström L, Narbro K, Sjöström D, Karason K, Larsson B, Wedel H i wsp.Fffects of BariatricSurgery on Mortality in SwedishObeseSubjects. NEngl JMed 2007; 357 (8):741-752.

Brończyk-Puzoń A, Nowak J, Koszowska A, Dittfeld A, Dziąbek E. Algorytm leczenia otyłości. Forum Medycyny Rodzinnej 2014; 8 (5): 211–216.

Respondek W. Zasady leczenia otyłości. Post Nauk Med 2011; 9: 782-789.

Faintuch J. Nutritionalconsequences of bariatricsurgery.W:Sobotka L, red. Basics in ClinicalNutrition. 4th ed. WydGalén,Praga;2011. p. 528-540.

Podgórska L, Paśnik K. Rola dietetyka w powadzeniu chorego leczonego bariatrycznie. PielZdrPubl 2014, 4, (3), 277-283.

Kłosiewicz-Latoszek L, Szostak W B. Kontrowersje wokół diet odchudzających. Post Nauk Med 2011; 9: 790-794.

Jastrzębska M, Ostrowska L. Zalecenia dietetyczne po zabiegach bariatrycznych. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010; 1: (4): 201-209.

Jastrzębska-Mierzyńska M, Ostrowska L, Wasiluk D, Konarzewska-Duchnowska E. Dietetic Recommendation safter Bariatric Procedures in the Light of the New Guide-lines Regarding Metabolic and Bariatric Surgery. Rocz Państ Zakł Hig 2015; 66 (1): 13-19.

Moize V.L., Pi-Sunyer X., Mochari H, Vidal J i wsp. Nutrtional pyramid for post-gastric bypass patients. ObesSurg 2010; 20: 1113-1141.

Virji A, Murr MM. Caring for Patients after Baritric Surgery. Am Fam Physician 2006; 73: (8): 1403-1408.

Fujioka K.Follow-up of Nutritional and Metabolic Problems After Bariatric Surgery. DiabetesCare, 2005; 28: (2): 481-484.

23.Tack J.: Complications of bariatricsurgery: dumping syndrome, reflux and vitamindeficiencies. Best Pract Res ClinGastroenterol2014; 28 (4): 741-749.

Bloomberg RD, Fleishman A, Nalle JE, Herron DM, Kini S. Nutritional Deficiencies following Bariatric Surgery: What Have We Learned? Obes Surg 2005, 15: 145-154.

25.Xanthakos S. Nutritional Deficiencies in Obesity and After Bariatric Surgery. PediatrClinNorth Am 2009, 56 (5): 1105–1121.

26.Ziemlański Ś. Zapotrzebowanie człowieka na witaminy. W: Ziemlański Ś, red. Normy Żywienia człowieka. Fizjologiczne podstawy. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa; 2001, p.174-189.

Panczenko-Kresowska B, Ziemlański Ś. Składniki mineralne- ich znaczenie w żywieniu człowieka. W:Ziemlański Ś, red. Normy Żywienia człowieka. Fizjologiczne podstawy. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa; 2001, 314-340.

Brończyk-Puzoń A, Nowak J, Koszowska A, Dittfeld A, Dziąbek E. Algorytm leczenia otyłości. Forum Medycyny Rodzinnej 2014, 8 (5): 211–216.